BURAIMOH V. BAMGBOSE

• Pages: 395-410

BURAIMOH V. BAMGBOSE

395

5

BURAIMOH V. BAMGBOSE

ΛΑΣΙΣΙ ΑΚΑΝΙ ΒΥΡΑΙΜΟΗ

ΑΠΠΕΛΛΑΝΤ

ς

10 ΡΕΒΕΧΧΑ ΑΨΙΝΚΕ ΒΑΜΓΒΟΣΕ

ΡΕΣΠΟΝ∆ΕΝΤ

ΣΥΙΤ ΝΟ. ΣΧ 13

8

/

1

986

SUPREME COURT OF NIGERIA

ΕΣΟ,

ϑ.Σ.Χ.

ΥΩΑΙΣ,

ϑ.Σ.Χ.

15

ΚΑΩΥ,

ϑ.Σ.Χ.

ΝΝΑΕΜΕΚΑ−ΑΓΥ, ϑ.Σ.Χ.

ΧΡΑΙΓ,

ϑ.Σ.Χ.

1στ ϑυνε, 1989

20 Λανδ Λαω − ∆εχλαρατιον οφ Τιτλε συνδερ Νατιϖε Λαω ανδ Χυστοµ − Ποσσεσσιον − Αβσολυτε

τιτλε − Γραντ οφ φεε σιµπλε εστατε − Φαµιλψ Λανδ − Παρτιτιον οφ − Εφφεχτ ον ϑοιντ Ιντερεστ.

Πραχτιχε ανδ Προχεδυρε − Πλεαδινγσ − Χλαιµσ − Τραϖερσε − Ωηεν το βε εξπρεσσ − Ισσυε οφ φαχτ

− Ωηεν το βε ραισεδ − Βριεφ Ωριτινγ − Ισσυεσ φορ δετερµινατιον − Φραµινγ οφ.

Εϖιδενχε − Εξπερτ εϖιδενχε − Ιδεντιτψ οφ λανδ − Νεχεσσιτψ οφ − Βυρδεν οφ Προοφ − Ποσσεσσιον

− Πρεσυµπτιον οφ Οωνερσηιπ − Ρεβυτταλ οφ:

Ωορδσ ανδ Πηρασεσ − Ποσσεσσιον − Μεανινγ οφ

ISSUES:

1.

Ωηατ ισ τηε ονυσ οφ προοφ ρεθυιρεδ φορ α φαχτ ωηιχη ισ νοτ ιν δισπυτε?

2.

Ωηετηερ α τριαλ χουρτ χαν δετερµινε αν ισσυε ωηιχη ισ νοτ ιν τηε πλεαδινγσ.

3.

Ωηετηερ αν ισσυε οφ φαχτ χαν βε ραισεδ φορ τηε φιρστ τιµε ιν α χουνσελ∋σ φιναλ αδδρεσσ.

35 4. Ωηετηερ α βαρε δενιαλ ισ συφφιχιεντ το δενψ αν ιµπορταντ φαχτ ιν α στατεµεντ οφ

χλαιµ.

5.

Ωηατ ισ τηε εφφεχτ οφ παρτιτιον οφ φαµιλψ λανδ ον τηε ϕοιντ ιντερεστ οφ τηε φαµιλψ

µεµβερσ ον τηε λανδ?

6.

Ωηετηερ α περσον ωηο αχθυιρεσ αν αβσολυτε ιντερεστ υνδερ νατιϖε λαω ανδ χυστοµ

40

το α πιεχε οφ λανδ χαν χονϖεψ ιτ ιν φεε σιµπλε το α πυρχηασερ.

7.

Ωηεν χαν α Πλαιντιφφ ιν α χλαιµ φορ α δεχλαρατιον οφ τιτλε ρελψ ον τηε ωεακνεσσ οφ

τηε δεφενχε ανδ νοτ ον τηε στρενγτη οφ ηισ οων χασε?

8.

Ωηεν χαν α δεχλαρατιον οφ τιτλε βε γραντεδ ωιτηουτ προοφ οφ ιδεντιτψ οφ τηε λανδ ιν

δισπυτε.

45 9. Ωηεν ισ εξπερτ εϖιδενχε υννεχεσσαρψ ιν αν αχτιον φορ δεχλαρατιον οφ τιτλε.

10.

Ωηετηερ ποσσεσσιον χαν ριπεν ιντο οωνερσηιπ.

11.

Ωηατ ισ ∀ποσσεσσιον∀?

FACTS:

Τηε Πλαιντιφφ/Ρεσπονδεντ χλαιµεδ αγαινστ τηε ∆εφενδαντ/Αππελλαντ δεχλαρατιον οφ

50 τιτλε ανδ ποσσεσσιον το α πιεχε οφ λανδ. Σηε ατταχηεδ α πλαν οφ τηε λανδ ιν δισπυτε το

ηερ Στατεµεντ οφ Χλαιµ.

Βοτη παρτιεσ τραχε τηειρ τιτλεσ το ονε Αλαγο Ασαλυ φαµιλψ. Τηε Ρεσπονδεντ χλαιµεδ

τηατ ηερ ςενδορ βεχαµε εντιτλεδ το τηε λανδ βψ αλλοτµεντ οφ σαµε το ηερ, ωηιλε τηε

Αππελλαντ χλαιµεδ τηατ ηισ ςενδορ ηαδ α ποωερ οφ αττορνεψ φροµ τηε φαµιλψ.

25

30

396

NIGERIAN SUPREME COURT CASES

[1989] 2 Ν.Σ.Χ.Χ.

Τηε ιδεντιτψ οφ τηε λανδ ωασ νοτ θυεστιονεδ βψ τηε Αππελλαντ ειτηερ ιν ηισ πλεαδινγσ

ορ δυρινγ τηε ηεαρινγ. Ηοωεϖερ, ιν ηισ αδδρεσσ, χουνσελ το τηε Αππελλαντ συβµιττεδ

τηατ τηε ιδεντιτψ οφ τηε λανδ ηαδ νοτ βεεν προϖεδ ασ νο εξπερτ ωιτνεσσ ωασ χαλλεδ το

σηοω τηε ρελατιονσηιπ βετωεεν τηε αρεα µαρκεδ ουτ ιν τηε πλαν ανδ τηε αρεα ιν

δισπυτε.

5

Τηε τριαλ ϕυδγε δισµισσεδ τηε αχτιον αφτερ ηολδινγ τηατ τηε Ρεσπονδεντ∋σ ςενδορ

ηαδ νο φεε σιµπλε ωηιχη ηε χουλδ πασσ το τηε Ρεσπονδεντ ανδ βεχαυσε νο εξπερτ

ωιτνεσσ ωασ χαλλεδ. Τηε Χουρτ αλσο ρεϕεχτεδ τηε Αππελλαντ∋σ χασε ηολδινγ τηατ ηισ

ςενδορ∋σ ποωερ οφ αττορνεψ διδ νοτ χοϖερ τηε λανδ ιν δισπυτε.

Ον αππεαλ το τηε Χουρτ οφ Αππεαλ, τηε αππεαλ ωασ αλλοωεδ ανδ τηε Χουρτ ηελδ τηατ

10

εξπερτ εϖιδενχε ισ νοτ τηε ονλψ αδµισσιβλε εϖιδενχε ον τηε ποιντ ανδ τηατ τακινγ τηε

φινδινγσ ανδ οτηερ αϖαιλαβλε εϖιδενχε ιντο αχχουντ τηε Ρεσπονδεντ ωασ εντιτλεδ το

ϕυδγµεντ.

Τηε Αππελλαντ, δισσατισφιεδ, αππεαλεδ το τηε Συπρεµε Χουρτ χοντενδινγ,

ιντερ

αλλα,

τηατ τηε Χουρτ οφ Αππεαλ ερρεδ ιν λαω βψ ηολδινγ τηατ εξπερτ εϖιδενχε ωασ νοτ

15

νεχεσσαρψ ιν τηε χιρχυµστανχε.

HELD:

1.

Προοφ οφ ισσυεσ ιν α χιϖιλ χασε ισ ον α βαλανχε οφ προβαβιλιτιεσ. Ωηερε τηερε ισ

νοτηινγ το πυτ ον τηε ονε σιδε οφ τηε ιµαγιναρψ σχαλε, µινιµυµ εϖιδενχε ον τηε

οτηερ σατισφιεσ τηε ρεθυιρεµεντ οφ προοφ.

20

2.

Τηε ισσυε οφ ιδεντιτψ οφ λανδ ιν δισπυτε νεϖερ αροσε φροµ τηε πλεαδινγσ. Ιτ ωασ νοτ

εϖεν συγγεστεδ ιν χροσσ εξαµινατιον. Ιτ ισ οφ χουρσε σεττλεδ τηατ ιν συχη α χασε

τηε ονυσ οφ προοφ ωουλδ βε σατισφιεδ ον α µινιµαλ οφ προοφ βεχαυσε τηερε ισ νοτηινγ

ον τηε οτηερ σιδε οφ τηε σχαλε.

3.

Ονχε αν ισσυε ισ νοτ αν ισσυε ον τηε πλεαδινγσ ατ τηε τριαλ, ιτ ισ νοτ αν ισσυε το βε



25

δετερµινεδ βψ τηε τριαλ Χουρτ ανδ ιτ ισ νοτ νεχεσσαρψ ορ οβλιγατορψ φορ εϖιδενχε

το βε αδδυχεδ ιν ορδερ το προϖε ιτ. Αν ισσυε οφ φαχτ χαννοτ βε ραισεδ ιν χουνσελ∋σ

φιναλ αδδρεσσ. Ιν α τριαλ χουρτ ωηερε πλεαδινγσ αρε φιλεδ, ιτ χαν ονλψ βε προπερλψ

ραισεδ ον τηε πλεαδινγσ.

4.

Α βαρε δενιαλ ισ νοτ συφφιχιεντ φορ αν ιµπορταντ φαχτ ιν πλεαδινγσ. Ιτ ισ νεχεσσαρψ



30

το εξπρεσσλψ πλεαδ φαχτσ ωηιχη αµουντ το συχη α τραϖερσε.

5.

Ιτ ισ α χαρδιναλ πρινχιπλε οφ λαω τηατ ονχε φαµιλψ λανδ ισ παρτιτιονεδ, τηε ϕοιντ ιντερεστ

χεασεσ ανδ τηε µεµβερ το ωηοµ συχη λανδ ηασ βεεν γιϖεν βεχοµεσ αβσολυτε

οωνερ οφ τηε λανδ υνδερ νατιϖε λαω ανδ χυστοµ.

6.

Ιτ ισ νοω βεψονδ θυεστιον τηατ α περσον ωηο αχθυιρεσ αν αβσολυτε ιντερεστ υνδερ



35

α νατιϖε λαω ανδ χυστοµ χαν χονϖεψ ιτ το α πυρχηασερ δεσχριβινγ ιτ ασ φεε σιµπλε.

7.

Τηε αχρονψµ τηατ ∀α πλαιντιφφ µυστ ιν α χλαιµ φορ α δεχλαρατιον οφ τιτλε ρελψ ον τηε

στρενγτη οφ ηισ οων χασε ανδ νοτ ον τηε ωεακνεσσ οφ τηε δεφενχε∀ νοω αδµιτσ οφ

α νυµβερ οφ ρεχογνισεδ εξχεπτιονσ. Ιτ ηασ νο πλαχε ωηερε τηερε αρε φαχτσ ανδ

φαχτορσ ιν τηε δεφενδαντ∋σ χασε ωηιχη συππορτ τηε πλαιντιφφ∋σ. Αλσο ιν θυιτε α

40

νυµβερ οφ χασεσ, τηε ονυσ οφ προοφ ισ ον τηε δεφενδαντ. Αν εξαµπλε ισ ωηερε

τηε δεφενδαντ ιν ηισ πλεαδινγ αδµιτσ τηατ τηε πλαιντιφφ ωασ τηε οριγιναλ οωνερ. Τηε

ονυσ ισ ον τηε δεφενδαντ το προϖε αν αβσολυτε γραντ το ηιµ.

8.

Ιτ ισ ωελλ σεττλεδ τηατ ιν α χλαιµ φορ δεχλαρατιον οφ τιτλε ιτ ωιλλ βε ωρονγ οφ α τριαλ χουρτ

το γραντ τηε δεχλαρατιον ιφ τηερε ισ ανψ δουβτ ασ το τηε ιδεντιτψ οφ τηε λανδ ιν δισπυτε.

45

Ιτ ισ αλσο τρυε τηατ ωηερε τηε δεσχριπτιον οφ τηε λανδ ιν δισπυτε βψ τηε πλαιντιφφ ισ σο

χλεαρ τηατ ιτ λεαϖεσ τηε δεφενδαντ ανδ τηε τριαλ χουρτ ιν νο δουβτ ασ το τηε εξαχτ

αρεα οφ τηε λανδ χλαιµεδ, σο τηατ α συρϖεψορ χαν φροµ τηε δεσχριπτιον βψ τηε πλαιντιφφ

δραω αν αχχυρατε πλαν σηοωινγ τηε λανδ ιν δισπυτε, τηεν τηε ονυσ το προϖε τηε

αρεα οφ τηε λανδ ιν δισπυτε ισ δισχηαργεδ βψ τηε πλαιντιφφ.

50

9.

Ιν αν αχτιον φορ δεχλαρατιον οφ τιτλε ωηερε βοτη παρτιεσ αρε ιν νο δουβτ αβουτ τηε

ιδεντιτψ οφ τηε λανδ ιν δισπυτε ανδ ραισε νο ισσυε ον τηειρ πλεαδινγσ, τηερε ισ νο

ϕυστιφιχατιον φορ α τριαλ ϕυδγε∋σ ινσιστενχε ον εξπερτ εϖιδενχε το ιδεντιφψ τηε λανδ ιν

δισπυτε.