ATANDA & ORS. V. AJANI & ORS

• Pages: 511-544

ΑΤΑΝ∆Α & ΟΡΣ. ς. ΑϑΑΝΙ & ΟΡΣ.

511

ATANDA & ORS. V. AJANI & ORS.

1.

ΜΟΓΑϑΙ ΛΑΣΙΣΙ ΑΤΑΝ∆Α

2.

ΤΙϑΑΝΙ ΑΚΑΝΓΒΕ

10 3. ΚΑΡΙΜΥ ΙΨΑΝ∆Α

4.

ϑΙΜΟ Α∆ΙΣΑ

ΑΠΠΕΛΛΑΝΤΣ

(φορ τηεµσελϖεσ ανδ

Αϕε Οϕακυ Φαµιλψ)

ς

15 1. ΣΑΛΑΜΙ ΑϑΑΝΙ

2.

ΤΙϑΑΝΙ ΑΚΑΝΓΒΕ

3.

ΚΑΡΙΜΥ ΙΨΑΝ∆Α

4.

ΑΛΙΜΙ Α∆ΙΟ



ΡΕΣΠΟΝ∆ΕΝΤΣ

5.

ΟΣΕΝΙ ΤΑΙΩΟ

20





ΣΥΙΤ ΝΟ. ΣΧ 167/1986

SUPREME COURT OF NIGERIA

ΟΒΑΣΕΚΙ,

ϑ.Σ.Χ.

ΥΩΑΙΣ,

ϑ.Σ.Χ.

ΒΕΛΓΟΡΕ,

ϑ.Σ.Χ.

25

ΝΝΑΕΜΕΚΑ−ΑΓΥ, ϑ.Σ.Χ.

ΧΡΑΙΓ,

ϑ.Σ.Χ.

16τη ϑυνε, 1989

Λανδ Λαω − Χλαιµ φορ δεχλαρατιον οφ τιτλε το λανδ − Ωηατ χλαιµαντ εσταβλιση − Ωαψσ οφ προϖινγ

30

τιτλε το λανδ ωηερε χλαιµαντ δεπενδσ ον τραδιτιοναλ ηιστορψ οφ γραντ − Προοφ οφ ποσσεσσιον

− Ωηεν νεχεσσαρψ − Σχοπε οφ Εκπο ϖ. Ιτα − Ιδεντιτψ οφ λανδ ωηερε πλαν ισ τενδερεδ −

Ρελεϖανχε οφ ο οτηερωισε οφ χονφλιχτινγ εϖιδενχε ασ το στρυχτυρεσ.

Πραχτιχε ανδ Προχεδυρε − Πλεαδινγσ − Μακινγ α χασε διφφερεντ φροµ ωηατ ισ πλεαδεδ − Εφφεχτ

35

−

Τριαλ − Φινδινγσ οφ φαχτ − Φαιλυρε το µακε φινδινγσ ον χονφλιχτινγ εϖιδενχε οφ παρτιεσ −

Εφφεχτ − Αππεαλσ − Ωηεν φινδινγσ αρε µαττερσ οφ χρεδιβιλιτψ οφ ωιτνεσσεσ − Αππροπριατε

ορδερ το βε µαδε.

Εϖιδενχε − Βυρδεν οφ προοφ ασ το οωνερσηιπ − Πρεσυµπτιον ιν φαϖουρ οφ περσον ιν ποσσεσσιον

40

−

Ρεβυτταβιλιτψ − Εθυιταβλε δεφενχεσ − Ωηεν αϖαιλινγ αγαινστ α τατε οωνερ.

Εθυιτψ − Εθυιταβλε δεφενχεσ −Λαδιεσ, Λονγποσσεσσιον ανδ αχθυιεσχενχε − Πρινχιπλε ιν Εκπο

ς. Ιτα.

45

Ωαιϖερ − Ρυλεσ οφ προχεδυρε − Πλεαδινγσ − Λεαδινγ εϖιδενχε ον ισσυεσ νοτ πλεαδεδ ωιτηουτ

προτεστ φροµ οπποσινγ παρτψ − Ωηετηερ αµουντινγ το ωαιϖερ βψ λαττερ − Προχεδυραλ τιδεσ

ωηιχη µαψ νοτ βε ωαιϖεδ.

Ιντερπρετατιον ανδ Χονστρυχτιον − Τεχηνιχαλιτψ ανδ ιρρεγυλαριτψ διστινγυισηεδ φροµ ρυλεσ οφ

50

συβσταντιαλ ϕυστιχε − Ρυλεσ ασ το αυδι αλτερεµ ιµαµ!.

ISSUES:

1. Ωηατ ισ τηε δυτψ οφ α τριαλ ϕυδγε ωηερε α δεφενδαντ λεαδσ εϖιδενχε ωηιχη ισ

χοντραρψ το ηισ πλεαδινγσ ανδ τενδινγ το συππορτ τηε χασε οφ τηε πλαιντιφφ.

512

NIGERIAN SUPREME COURT CASES

[1989] 2 Ν.Σ.Χ.Χ.

2.

Ωηετηερ α παρτψ µαψ βε αλλοωεδ ατ τριαλ, το µακε α χασε διφφερεντ φροµ ηισ

πλεαδινγσ.

3.

Ωηερε α δεφενδαντ, χοντραρψ το ηισ πλεαδινγσ, ισ ερρονεουσλψ αλλοωεδ το τραχε ηισ

τιτλε το τηε πλεαδεδ πρεδεχεσσορ−ιν−τιτλε οφ τηε πλαιντιφφ, ισ ιτ προπερφορ τηε τριαλ ϕυδγε

το φινδ α µερε σεµβλανχε οφ τιτλε ιν τηε παρτιεσ ιν τηε αρεα οφ τηε δισπυτεδ λανδ,

5

λεαϖινγ τηε ρεαλ ισσυε ασ ιτ ρελατεσ το τηε δισπυτεδ λανδ ατ λαργε.

4.

Ωηατ ισ τηε εφφεχτ ωηερε α τριαλ ϕυδγε φαιλσ το µακε α δεφινιτε φινδινγ ον τηε

χονφλιχτινγ εϖιδενχε οφ τηε παρτιεσ ιν α χασε βεφορε ηιµ.

5.

Ωηατ ισ τηε δυτψ οφ τηε τριαλ ϕυδγε ιν αν αχτιον φορ α δεχλαρατιον οφ τιτλε το λανδ ανδ

ωηεν µαψ ιτ βε σαιδ τηατ α χλαιµαντ ηασ δισχηαργεδ τηε εϖιδεντιαλ ονυσ ον ηιµ

10

σο ασ το βε εντιτλεδ το ηισ ρελιεφ.

6.

Ωηερε τωο χοµπετινγ χλαιµαντσ το α πιεχε οφ λανδ τραχε τηειρ τιτλεσ το τηε σαµε

γραντορ, ηοω σηουλδ α τριαλ ϕυδγε ρεσολϖε τηε χονφλιχτ.

7.

Ιν ωηατ ωαψσ ισ τιτλε το λανδ εσταβλισηεδ.

8.

Ωηετηερ τηε πρεσυµπτιον ιν φαϖουρ οφ α περσον ιν ποσσεσσιον υνδερ σεχτιον 145

15

οφ τηε Εϖιδενχε Αχτ χαν οπερατε το δεφεατ τηε τιτλε οφ α τρυε οωνερ ιν τηε αβσενχε

οφ πλεαδεδ εθυιταβλε δεφενχεσ.

9.

Ωηερε α χλαιµαντ το δεχλαρατιον οφ τιτλε το λανδ βασεσ ηισ χλαιµ ον α γραντ, ωηετηερ

ιτ ισ προπερ ατ λαω φορ α χουρτ το δεχιδε τηε ισσυε οφ χονφλιχτινγ τιτλεσ ωιτη ρεφερενχε

το ποσσεσσιον ον τηε πρινχιπλε ιν

Εκπο ϖ. Ιτα

11 Ν.Λ.Ρ. 68.∗∗

20

10.

Ωηετηερ τηερε χαν βε χονχυρρεντ τιτλεσ το τηε σαµε πιεχε οφ λανδ ιν τωο αδϖερσε

χλαιµαντσ.

11.

Ωηερε α χλαιµαντ το α πιεχε οφ λανδ ρελιεσ ον α γραντ ανδ προϖεσ τηατ γραντ, ωιλλ

ηε αλσο βε ρεθυιρεδ το προϖε ποσσεσσιον.

12.

Ωηετηερ α χονφλιχτ ιν εϖιδενχε ρεγαρδινγ τηε στρυχτυρεσ ον δισπυτεδ λανδ ισ

25

γερµανε το τηε θυεστιον οφ ιδεντιτψ, σο ασ το ϕυστιφψ α ηολδινγ τηατ τηε λανδ ιν

δισπυτε ωασ νοτ ιδεντιφιεδ, εϖεν ωηερε α συρϖεψ πλαν ωασ ιν εϖιδενχε.

13.

Ωηερε α τριαλ ϕυδγε ηαδ, ιν ερρορ, αλλοωεδ εϖιδενχε το βε αδδυχεδ ον α µαττερ νοτ

πλεαδεδ ωιτηουτ οβϕεχτιον ατ τηε τιµε βψ τηε οτηερ παρτψ το τηε χασε, ωιλλ συχη

οτηερ παρτψ βε σαιδ το ηαϖε ωαιϖεδ τηε ιρρεγυλαριτψ συχη τηατ ηε ισ πρεχλυδεδ φροµ

30

ραισινγ τηε ισσυε ον αππεαλ.

14.

Ωηετηερ ιτ ισ ποσσιβλε το φινδ χρεδιβιλιτψ ιν εαχη οφ τωο πιεχεσ οφ χονφλιχτινγ

εϖιδενχε οφ τωο ηοστιλε ωιτνεσσεσ ωιτηουτ ρεσολϖινγ τηε χονφλιχτ.

15.

Ωηατ σηουλδ αν αππελλατε χουρτ δο ωηεν χονφροντεδ ωιτη α χασε ιν ωηιχη τηε

χουρτ βελοω ηαδ φαιλεδ το µακε α φινδινγ ον α φυνδαµενταλ ισσυε ιν ρεγαρδ το ωηιχη

35

χονφλιχτινγ εϖιδενχε ηαδ βεεν αδδυχεδ βψ τηε παρτιεσ.

16.

Ωηερε αν αππεαλ τυρνσ ον αν ισσυε ον ωηιχη τηε τριαλ χουρτ ηαδ νοτ µαδε α φινδινγ,

ιφ συχη α φινδινγ δεπενδσ σολελψ ον χρεδιβιλιτψ οφ ωιτνεσσεσ, ωηατ χονσεθυεντιαλ

ορδερσ ωιλλ αν αππελλατε χουρτ µακε ον αλλοωινγ τηε αππεαλ.

FACTS:

40

Τηε αππελλαντσ ασ πλαιντιφφσ, συεδ τηε ρεσπονδεντσ ιν τηε Οψο Στατε Ηιγη Χουρτ,

Ιβαδαν, φορ α δεχλαρατιον οφ τιτλε το λανδ, δαµαγεσ φορ τρεσπασσ ανδ αν ινϕυνχτιον

ρεστραινινγ τηε δεφενδαντσ φροµ φυρτηερ τρεσπασσ ον τηε λανδ. Πλαιντιφφσ τραχεδ τηειρ

τιτλε το τηε λανδ ιν δισπυτε το α γραντ το τηειρ ανχεστορσ ανδ πρεδεχεσσορ−ιν−τιτλε βψ

ονε Βαλογυν Οδερινλο. Πλαιντιφφσ αλσο αϖερρεδ τηατ συβσεθυεντ το τηε γραντ οφ τηε

45

λανδ ιν δισπυτε το τηειρ ανχεστορ, Βαλογυν Οδερινλο ηαδ αλσο γραντεδ αν αδϕαχεντ

πιεχε οφ λανδ το ονε ∆ελεσολα, ωηο ιν τυρν γραντεδ α πορτιον οφ ιτ το Βιλεκανλε, αν

ανχεστορ οφ τηε δεφενδαντσ. Τηε δεφενδαντσ δενιεδ ιν τηε πλεαδινγσ, τηατ Οδερινλο

γραντεδ λανδ το τηε ανχεστορ οφ τηε πλαιντιφφσ. Τηεψ χλαιµεδ τηατ τηε λανδ ιν δισπυτε

οριγιναλλψ βελονγεδ το ∆ελεσολυ ωηο γραντεδ ιτ το Βιλεκανλε, τηειρ ανχεστορ ανδ

50

πρεδεχεσσορ−ιν−τιτλε. Σεϖεραλ ωιτνεσσεσ τεστιφιεδ ιν φαϖουρ οφ τηε πλαιντιφφσ∋ χασε,

ινχλυδινγ τηε φαµιλψ ηεαδ οφ Οδερινλο το ωηοµ τηε πλαιντιφφσ τραχεδ τηειρ τιτλε βψ γραντ.

Ον τηειρ οων παρτ, δεφενδαντσ λεδ εϖιδενχε τραχινγ τηειρ τιτλε αλσο το Οδερινλο. Τηεψ

χλαιµεδ τηατ Οδερινλο γραντεδ τηε λανδ ιν δισπυτε το ∆ελεσολυ, ωηο ιν τυρν, γραντεδ

ΑΤΑΝ∆Α & ΟΡΣ. ς. ΑϑΑΝΙ & ΟΡΣ.

513

α πορτιον το Βιλεκανλε, τηειρ ανχεσστορ. Βελιεϖινγ παρτ οφ τηε εϖιδενχε οφ τηε τωο

παρτιεσ ασ το τηε γραντ βψ Οδερινλο, τηε τριαλ ϕυδγε ηελδ τηατ τηε τωο παρτιεσ ηαδ

σεµβλανχε οφ τιτλε το τηε λανδ συρρουνδινγ τηε λανδ ιν δισπυτε ανδ χονχλυδεδ τηατ τηε

πλαιντιφφσ ηαδ νοτ αδδυχεδ χονϖινχινγ εϖιδενχε οφ οωνερσηιπ το τηε ωηολε οφ τηε αρεα

5





ιν δισπυτε το τηε εξχλυσιον οφ οτηερσ. Ηε φυρτηερ ηελδ τηατ τηε πλαιντιφφσ ηαδ φαιλεδ το

προϖε τηε ιδεντιτψ οφ τηε δισπυτεδ λανδ ωιτη χερταιντψ ασ τηερε ωερε χονφλιχτινγ

εϖιδενχε ασ το τηε στρυχτυρεσ ον τηε λανδ. Ηοωεϖερ, τηερε ωασ ιν εϖιδενχε, α συρϖεψ

πλαν, τενδερεδ βψ α λιχενσεδ συρϖεψορ ανδ ωηιχη ωασ νοτ χηαλλενγεδ. Ηε τηερεφορε

δισµισσεδ τηειρ χασε ανδ τηε πλαιντιφφσ αππεαλεδ το τηε χουρτ οφ Αππεαλ ωηερε τηεψ

10 χοντενδεδ τηατ τηε τριαλ ϕυδγε ερρεδ ιν νοτ φινδινγ φορ τηε πλαιντιφφσ ωηεν τηε εϖιδενχε

αδδυχεδ βψ τηε δεφενδαντσ συππορτεδ τηε πλαιντιφφ∋σ χασε. Υπηολδινγ τηε ϕυδγµεντ

οφ τηε τριαλ χουρτ, τηε χουρτ οφ Αππεαλ δισµισσεδ τηε αππεαλ, ηολδινγ

ιντερ αλια,

τηατ

τηε βυρδεν οφ προϖινγ αχτσ οφ οωνερσηιπ λαψ ον τηε αππελλαντσ σινχε τηεψ ηαδ φαιλεδ

το προϖε τηειρ τιτλε βψ γραντ το τηε παρτιχυλαρ λανδ ιν δισπυτε, τηειρ οτηερ εϖιδενχε βεινγ

15 ινχονχλυσιϖε ανδ λαχκινγ. Ιν χοµινγ το τηισ χονχλυσιον, τηε τωο χουρτσ ρελιεδ ον

Εκπο

ϖ. Ιτα

11 Ν.Ι.Ρ. 68. Αγγριεϖεδ, τηε αππελλαντσ αππεαλεδ φυρτηερ το τηε Συπρεµε Χουρτ

ον µυχη τηε σαµε γρουνδσ, φαυλτινγ τηε Χουρτ οφ Αππεαλσ∋ υπηολδινγ οφ τηε ϕυδγ−

µεντσ οφ τηε τριαλ ϕυδγε.

HELD:

20 1. Τηατ τηε πρινχιπαλ ισσυε ιν τηισ χασε ασ φαρ ασ τηε πλεαδινγσ ωεντ, ισ: ωηιχη οφ τηε

τωο τραδιτιοναλ ηιστοριεσ οφ οωνερσηιπ οφ τηε ρεσπεχτιϖε παρτιεσ ωασ µορε προβαβλε.

Τηε πλαιντιφφσ πλεαδεδ τηατ τηεψ ωερε γραντεδ τηε λανδ ιν δισπυτε βψ Βαλογυν

Οδερινλο ανδ χαλλεδ τηε πρεσεντ ηεαδ οφ Οδερινλο φαµιλψ το χονφιρµ τηε γραντ. Τηε

δεφενδαντσ ον τηε οτηερ ηανδ αϖερρεδ τηατ τηεψ δεριϖεδ τιτλε το τηε λανδ φροµ ονε

25

∆ελεσολυ βυτ γαϖε εϖιδενχε ωηιχη τραχεδ τηειρ τιτλε βαχκ το Οδερινλο. Ιν τηοσε

χιρχυµστανχεσ, τηε τριαλ ϕυδγε ουγητ το ηαϖε στατεδ ωηοσε εϖιδενχε ηε πρεφερεδ.

Ασ ηε φαιλεδ το δο τηισ, ηε φαιλεδ το µακε ανψ φινδινγσ ον τηισ πρινχιπαλ ισσυε.

2.

Τηατ ιτ ισ σεττλεδ λαω τηατ ιν χιϖιλ χασεσ, ισσυεσ αρε σεττλεδ ον τηε πλεαδινγσ; ανδ

τηε χουρτ σηουλδ νοτ αλλοω εϖιδενχε το βε γιϖεν ιν ρεσπεχτ οφ φαχτσ νοτ πλεαδεδ.

30

Ιφ ηοωεϖερ, συχη εϖιδενχε ισ ιναδϖερτεντλψ ρεχειϖεδ, ιτ ισ τηε δυτψ οφ τηε τριαλ ϕυδγε

το δισχουντενανχε ιτ, βεχαυσε, ιτ γοεσ το νο ισσυε. Τηε δεφενδαντσ δενιεδ ιν τηε

πλεαδινγσ, τηε πλαιντιφφσ∋ αϖερµεντσ τηατ Βαλογυν Οδερινλο γραντεδ αν αδϕαχεντ

πιεχε οφ λανδ το ∆ελεσολυ ωηο ιν τυρν γραντεδ σαµε το Βιλεκανλε, δεφενδαντσ∋

ανχεστορ. Ηοωεϖερ, τηε δεφενδαντσ ιν τηειρ εϖιδενχε χονφιρµεδ τηε αϖερµεντ βψ

35

τηε πλαιντιφφσ ανδ µαδε νο αττεµπτ το αµενδ τηειρ πλεαδινγσ το ρεχονχιλε τηεµ

ωιτη τηειρ εϖιδενχε, ρατηερ τηαν δισχουντενανχε τηε ιναδµισσιβλε εϖιδενχε, τηε

τριαλ ϕυδγε αχτεδ υπον ιτ ανδ χονχλυδεδ τηατ Βαλογυν Οδερινλο γραντεδ λανδ το

βοτη παρτιεσ. Τηυσ ηε αλλοωεδ τηε δεφενδαντσ το σετ−υπ α χασε διφφερεντ φροµ τηειρ

πλεαδινγσ, ωηιχη ον τηε αυτηοριτιεσ, τηεψ χουλδ νοτ δο. Παρτιεσ αρε βουνδ βψ τηειρ

40

πλεαδινγσ. Ωιτηουτ αµενδινγ τηειρ πλεαδινγσ, τηε δεφενδαντσ σηουλδ νοτ ηαϖε

βεεν αλλοωεδ το τακε αδϖανταγε οφ τηε εϖιδενχε τηατ Οδερινλο ωασ τηε ραδιχαλ

οωνερ οφ τηε λανδ ιν δισπυτε.

3.

Τηατ νοτ ωιτηστανδινγ τηε αµενδµεντ ορ οτηερωισε, οφ τηε πλεαδινγσ, ιτ ωασ στιλλ

τηε δυτψ οφ τηε τριαλ ϕυδγε το µακε α ποσιτιϖε φινδινγ ασ το ωηιχη οφ τηε τωο παρτιεσ,

45

ον τηε εϖιδενχε, ηαδ α βεττερ τιτλε το τηε λανδ ιν δισπυτε. Ινστεαδ, ηε φουνδ τηατ

βοτη παρτιεσ ηαδ σεµβλανχε οφ τιτλε το λανδσ ιν τηε αρεα οφ τηε λανδ ιν δισπυτε,

ωηιχη φινδινγ ωασ νοτ α λιϖε ισσυε βετωεεν τηε παρτιεσ. Τηισ ισ βεχαυσε, τηερε

ωασ εϖιδενχε φορ τηε παρτιεσ τηατ τηε γραντ το εαχη παρτψ ινχλυδεδ τηε λανδ ιν

δισπυτε. Τηε λανδσ οφ τηε παρτιεσ ωερε αδϕαχεντ το εαχη οτηερ ωηιχη συγγεστσ

50

τηατ τηε λανδ ιν δισπυτε λιεσ σοµεωηερε βετωεεν τηειρ ρεσπεχτιϖε υνχοντεστεδ

λανδσ. Τηερεφορε, τηε ρεαλ ισσυε ωηιχη τηε ϕυδγε σηουλδ ηαϖε δεχιδεδ ωασ

ωηετηερ τηε λανδ ιν δισπυτε ωασ παρτ οφ τηε λανδ γραντεδ το τηε πλαιντιφφσ βψ

Οδερινλο, ορ α πορτιον οφ τηατ γραντεδ το τηε δεφενδαντ βψ ∆ελεσολυ.