AGU V. IKEWIBE.

• Pages: 385-411

ΑΓΥ ς. ΙΚΕΩΙΒΕ.

385

5

ΑΓΥ ς. ΙΚΕΩΙΒΕ.

ΡΑΠΗΑΕΛ ΑΓΥ

ΑΠΠΕΛΛΑΝΤ

ς.

10

ΧΗΡΙΣΤΙΑΝ ΟΖΥ ΡΥΜΒΑ ΙΚΕΩΙΒΕ

ΡΕΣΠΟΝ∆ΕΝΤ.

ΑΠΠΕΑΛ ΝΟ, ΣΧ. 107/1988.

ΣΥΠΡΕΜΕ ΧΟΥΡΤ ΟΦ ΝΙΓΕΡΙΑ

15

ΟΒΑΣΕΚΙ,

ϑ.Σ.Χ.

ΚΑΡΙΒΙ−ΩΗΨΤΕ,

ϑ.Σ.Χ.

ΚΑΩΥ,

ϑ.Σ.Χ.

ΝΝΑΕΜΕΚΑ−ΑΓΥ, ϑ.Σ.Χ.

ΩΑΛΤ,

ϑ.Σ.Χ.

20

19τη Απριλ, 1991,

Αππεαλσ. − Ισσυεσ φορ δετερµινατιον − Νεεδ το αϖοιδ προλιξιτψ ιν τηε φορµυλατιον οφ − Οβϕεχτ

25

οφ φορµυλατιον οφ ισσυεσ.

Χυστοµαρψ Λαω − Αρβιτρατιον − ∆εχισιον οφ − Ωηετηερ χαν οπερατε ασ αν εστοππελ −

Χυστοµαρψ αρβιτρατιον − Ωηετηερ ρεχογνισεδ ιν τηε λεγαλ σψστεµ − Νατυρε οφ χυστοµαρψ

Λαω αρβιτρατιον.

30

Εϖιδενχε − Πλεαδινγσ − Νοτ συππορτεδ βψ εϖιδενχε λεδ − Εφφεχτ οφ− Ωηεν α παρτψ µαψ λεαδ

εϖιδενχε ον α µαττερ νοτ χοϖερεδ βψ ηισ πλεαδινγ.

Πραχτιχε ανδ Προχεδυρε − Ισσυεσ −

∋

,

φιλεν

ραισεδ − Ωηετηερ προπερ ωιτηουτ λεαϖε οφ χουρτ φορ

τηε φιρστ τιµε ιν. αν αππελλατε χουρτ.

35

Ωορδσ ανδ Πηρασεσ − Χυστοµαρψ Λαω − Μεανινγ οφ.

ΙΣΣΥΕΣ:

1.

Ηοω µαψ ισσυεσ φορ δετερµινατιον βε φορµυλατεδ?

2.

Ωηετηερ α παρτψ χαν ωιτηουτ λεαϖε οφ χουρτ ραισε αν ισσυε φορ τηε φιρστ τιµε ιν αν

40

αππελλατε χουρτ?

3.

Ωηατ ισ τηε νατυρε οφ χυστοµαρψ λαω αρβιτρατιον?

4.

Ωηετηερ τηε χονχεπτ οφ χυστοµαρψ αρβιτρατιον ισ ρεχογνισεδ ιν τηε λεγαλ σψστεµ.

5.

Ωηετηερ τηε πρινχιπλε οφ

Ρεσ ϑυδιχατα

αππλιεσ το χυστοµαρψ αρβιτρατιον ανδ ασ

45

συχη χονστιτυτε αν εστοππελ.

6.

Ωηετηερ α παρτψ µαψ λεαδ εϖιδενχε ον αν ισσυε νοτ πλεαδεδ ανδ ωηατ ισ τηε

εφφεχτ οφ συχη εϖιδενχε?

7.

Ωηατ χονστιτυτεσ α ϑυδιχιαλ Τριβυναλ φορ τηε πυρποσεσ οφ εστοππελ?

50

ΦΑΧΤΣ:

Τηε πλαιντιφφ βρουγητ αν αχτιον αγαινστ τηε δεφενδαντ ιν τηε Υµυαηια Ηιγη Χουρτ

χλαιµινγ α δεχλαρατιον οφ τιτλε το α πιεχε οφ λανδ ανδ δαµαγεσ φορ τρεσπασσ. Τηε

πλαιντιφφ∋σ χλαιµ ωασ βασεδ ον τραδιτιοναλ ηιστορψ, αχτσ οφ ποσσεσσιον ανδ οωνερσηιπ,

386

ΝΙΓΕΡΙΑΝ ΣΥΠΡΕΜΕ ΧΟΥΡΤ ΧΑΣΕΣ

[1991] 1 Ν.Σ.Χ.Χ.

ανδ χυστοµαρψ αρβιτρατιον. Ατ τηε τριαλ χουρτ, τηε χλαιµ ωασ δισµισσεδ ιν ιτσ εντιρετψ

ον τηε γρουνδ τηατ νονε οφ τηε γρουνδσ φορ τηε χλαιµ ωασ σατισφαχτοριλψ εσταβλισηεδ.

∆ισσατισφιεδ ωιτη τηε ϕυδγµεντ, τηε πλαιντιφφ αππεαλεδ το τηε Χουρτ οφ Αππεαλ,

Ενυγυ ∆ιϖισιον ωηιχη αγρεεδ ωιτη τηε λεαρνεδ τριαλ ϕυδγε ον ηισ φινδινγσ ωιτη

ρεσπεχτ το τηε εϖιδενχε οφ τραδιτιον ανδ αχτσ οφ οωνερσηιπ. Τηε Χουρτ οφ Αππεαλ ιν

5

τηειρ υνανιµουσ ϕυδγµεντ αλλοωεδ τηε αππεαλ ον τηε γρουνδ τηατ τηε πλαιντιφφ ωασ

εντιτλεδ το συχχεεδ ον τηε ισσυε οφ αρβιτρατιον ανδ ρεϖερσεδ τηε ϕυδγµεντ οφ τηε

λεαρνεδ τριαλ ϕυδγε. Τηε δεφενδαντ αππεαλεδ φυρτηερ το τηε Συπρεµε Χουρτ.

ΗΕΛ∆ [βψ α Μαϕοριτψ ∆εχισιον οφ 4 −

10

1.

Φορµυλατιον οφ ισσυεσ φορ δετερµινατιον σηουλδ νοτ βε µερελψ χονσιστεντ ωιτη

ανδ ωιτηιν τηε σχοπε ανδ χονφινεσ οφ τηε γρουνδσ οφ αππεαλ ρελιεδ υπον, βυτ

αλσο σηουλδ νοτ βε σο προλιξ ανδ προλιφερατε ασ το βε µορε ιν νυµβερ τηαν τηε

γρουνδσ οφ αππεαλ ον ωηιχη τηεψ αρε βασεδ. Τηισ ισ βεχαυσε ωηερεασ αν ισσυε

το βε δετερµινεδ χαν τακε ιντο χονσιδερατιον α νυµβερ οφ γρουνδσ οφ αππεαλ,

15

ιτ ισ νοτ δεσιραβλε το σπλιτ α γρουνδ οφ αππεαλ ιντο α νυµβερ οφ ισσυεσ.

(Σεε

π.392, λινεσ 51 − 53 & π.393, λινεσ 1 − 3).

2.

Τηε ρυλεσ οφ τηε Συπρεµε Χουρτ εσταβλιση τηατ ωιτηουτ λεαϖε οφ χουρτ, α παρτψ

χαννοτ βε ηεαρδ ον α ποιντ οφ λαω νοτ ραισεδ ιν τηε χουρτ βελοω. Τηε δυτψ οφ

αν αππελλατε χουρτ βεινγ τηε χορρεχτιον οφ ανψ ερρορσ οφ τηε χουρτ βελοω, ιτ χαν

20

ονλψ ηεαρ αργυµεντ ον ισσυεσ δεχιδεδ ιν τηε χουρτ βελοω ωηιχη ηαϖε ρεσυλτεδ

ιν συχη ερρορσ. Ηενχε α φρεση ποιντ οφ λαω ιν τηισ χουρτ νοτ ηιτηερτο αργυεδ ιν

τηε χουρτ βελοω χαν ηαρδλψ ρεσυλτ ιν αν αλλεγατιον οφ ερρορ ιν τηε χουρτ βελοω.

Βυτ ωηερε τηε ποιντ οφ λαω τακεν φορ τηε φιρστ τιµε ον αππεαλ ινϖολϖεδ α

25

συβσταντιαλ ανδ συβσταντιϖε ορ προχεδυραλ ποιντ οφ λαω, ανδ νο φυρτηερ εϖιδενχε

χουλδ βε αδδυχεδ ωηιχη ωουλδ αφφεχτ ιτ, συχη ποιντ χουλδ βε ραισεδ ανδ

εντερταινεδ ον αππεαλ. Ηοωεϖερ, ωηερε τηε αλλεγατιον οφ ερρορ ιν τηε δεχισιον

οφ τηατ χουρτ χοµπλαινεδ αβουτ ρεσυλτσ φροµ τηε δεχισιον οφ τηατ χουρτ αν

αππελλαντ σηουλδ νοτ βε δενιεδ τηε ριγητ το χοµπλαιν οφ συχη ερρορ µερελψ

30

βεχαυσε τηε ποιντ οφ λαω ρελιεδ υπον ωασ νοτ τηε ρεσυλτ οφ ηισ αργυµεντ ιν τηε

χουρτ βελοω. Ιν τηε ινσταντ χασε, τηε ισσυε οφ εστοππελ βψ αρβιτρατιον, ορ τηε

πλεαδινγ τηερετο ωασ νοτ ραισεδ ιν ειτηερ χουρτ βελοω ανδ ωασ νοτ αργυεδ ιν

τηε χουρτ βελοω. Βυτ ιτ ισ πλαιν ανδ δοεσ νοτ αδµιτ οφ ανψ αργυµεντ τηατ τηε

χουρτ βελοω δεχιδεδ τηε αππεαλ ον τηατ ισσυε. Αππελλαντ ισ τηερεφορε εντιτλεδ

35

το χηαλλενγε τηε ϕυδγµεντ οφ τηε χουρτ βελοω ον τηε γρουνδ ον ωηιχη ιτ ωασ

δεχιδεδ. (Σεε

π.394, λινεσ 33 −

45 &

47 − 51).

3.

Χυστοµαρψ λαω αρβιτρατιον ισ αν αρβιτρατιον ιν δισπυτε φουνδεδ ον τηε ϖολυνταρψ

συβµισσιον οφ τηε παρτιεσ το τηε δεχισιον οφ τηε Αρβιτρατορσ ωηο αρε ειτηερ τηε

40

Χηιεφσ ορ Ελδερσ οφ τηειρ χοµµυνιτψ ανδ τηε αγρεεµεντ το βε βουνδ βψ συχη

δεχισιον ορ φρεεδοµ το ρεσιλε ωηερε υνφαϖουραβλε. Αλσο, χυστοµαρψ αρβιτρατιον

ισ νοτ αν εξερχισε οφ τηε ϕυδιχιαλ ποωερ οφ τηε χονστιτυτιον, νοτ βεινγ α φυνχτιον

υνδερτακεν βψ τηε χουρτσ. Ηοωεϖερ, χυστοµαρψ λαω ισ βψ ϖιρτυε οφ σεχτιον

274(3)(4)(β) αν εξιστινγ λαω βεινγ α βοδψ οφ ρυλεσ οφ Λαω ιν φορχε ιµµεδιατελψ

45

βεφορε τηε χοµινγ ιντο φορχε οφ τηε Χονστιτυτιον 1979. Τηυσ, χυστοµαρψ λαω,

ωηιχη ινχλυδεσ χυστοµαρψ αρβιτρατιον, ωασ σαϖεδ βψ σεχ.274(3)(4)(β) οφ τηε

Χονστιτυτιον 1979.

(Σεε π.398, λινεσ 17 −

27).

4.

Τηε πραχτιχε οφ χηιεφσ ορ ελδερσ οφ τηε χοµµυνιτψ σεττλινγ δισπυτεσ βετωεεν

µεµβερσ οφ τηειρ χοµµυνιτψ ισ βοτη ρεχογνισεδ βψ ουρ λεγαλ σψστεµ ανδ ισ νοτ

50

ιν χονφλιχτ ωιτη τηε εξερχισε οφ τηε ϕυδιχιαλ ποωερσ οφ τηε χονστιτυτιον 1979.

Τηυσ, Νιγεριαν Λαω ρεχογνισεσ αρβιτρατιονσ ατ χυστοµαρψ λαω ωηιχη αρε διστινχτ

ανδ διφφερεντ φροµ αρβιτρατιον υνδερ στατυτε ιφ τηε φολλοωινγ χονδιτιονσ αρε

σατισφιεδ, ϖιζ: