ADIGUN & ORS V. A-G. OYO STATE & ORS

• Pages: 346-415

346

NIGERIAN SUPREME COURT CASES

[1987] 1 Ν.Σ.Χ.Χ.

ADIGUN & ORS V. A-G. OYO STATE & ORS

5

ΠΡΙΝΧΕ ΨΑΗΑΨΑ Α∆ΙΓΥΝ & 2 ΟΡΣ

ΑΠΠΕΛΛΑΝΤΣ

ς

Α−Γ. ΟΦ ΟΨΟ ΣΤΑΤΕ & 18 ΟΡΣ

ΡΕΣΠΟΝ∆ΕΝΤΣ

10

ΣΥΙΤ ΝΟ. ΣΧ 98/1986

SUPREME COURT OF NIGERIA

ΟΒΑΣΕΚΙ,

ΕΣΟ,

ΝΝΑΜΑΝΙ,

ΧΟΚΕΡ,

ΚΑΡΙΒΙ−ΩΗΨΤΕ,

ΚΑΩΥ,

ΟΠΥΤΑ,

20τη Μαρχη, 1987

ϑ.Σ.Χ.

ϑ.Σ.Χ.

ϑ.Σ.Χ.

ϑ.Σ.Χ.

ϑ.Σ.Χ.

ϑ.Σ.Χ.

ϑ.Σ.Χ.

15

20

Χυστοµαρψ Λαω − ∆εχλαρατιον οφ χυστοµαρψ λαω − Φυνχτιον οφ χηιεφταινχψ χοµµιττεε

ιν ρελατιον το σελεχτιον ανδ απποιντµεντ οφ χηιεφσ − Προοφ οφ χυστοµαρψ λαω

− Θυεστιον οφ φαχτ ωηερε νο ρεγιστερεδ δεχλαρατιον εξιστσ − Χογεντ εϖιδενχε

ρεθυιρεδ − Χηιεφταινχψ µαττερσ − Εφφεχτ οφ δεχλαρατιον βψ Γοϖερνορ ινστεαδ οφ

Γοϖερνορ− ιν−χουνχιλ − ςαλιδιτψ − Φυνχτιον οφ χουρτ ιν ρελατιον το δεχλαρατιον οφ

χυστοµαρψ λαω − Φυνχτιον οφ χηιεφταινχψ χοµµιττεε − Χοµπλιανχε ωιτη ρεθυιρεµεντ

οφ φαιρ ηεαρινγ − Ωηετηερ νεεδ το σηοω ινϕυρψ ορ πρεϕυδιχε εξιστσ.

Ωορδσ ανδ Πηρασεσ − ∀Συβϕεχτ το τηε προϖισιονσ οφ τηισ Χονστιτυτιον − ∀Αν εξιστινγ

λαω σηαλλ ηαϖε εφφεχτ ωιτη συχη µοδιφιχατιον∀? − Μεανινγ οφ ιν σεχτιον 274

οφ 1979 Χονστιτυτιον.

ΙΣΣΥΕΣ:

1.

Ωηετηερ α Στατε Ηιγη Χουρτ ηασ ϕυρισδιχτιον το δετερµινε µαττερσ ρελατινγ το

χηιεφταινχψ δισπυτεσ.

2.

Ωηετηερ τηε Ηιγη Χουρτ ηασ ϕυρισδιχτιον το γραντ α δεχλαρατιον ασ το αν εξιστινγ

χυστοµαρψ λαω ρελατινγ το τηε εξιστενχε οφ α ρυλινγ ηουσε.

3.

Ωηατ ισ τηε δεγρεε οφ εϖιδενχε ρεθυιρεδ βεφορε α χουρτ χαν µακε α δεχλαρατιον

ασ το αν εξιστινγ χυστοµαρψ λαω?

4.

Ωηετηερ ιτ ισ νεχεσσαρψ φορ α περσον ωηο αλλεγεσ α δενιαλ οφ φαιρ ηεαρινγ το

σηοω τηε ινϕυρψ συφφερεδ.

5.

Ωηετηερ α τριβυναλ οφ ινθυιρψ χαν βε σαιδ το ηαϖε βρεαχηεδ τηε πρινχιπλεσ οφ

νατυραλ ϕυστιχε ον φαιρ ηεαρινγ ωηερε παρτιεσ βεφορε ιτ ωερε συβϕεχτεδ το διφφερεντ

στανδαρδσ οφ ηεαρινγ.

6.

Ωηατ ισ τηε χορρεχτ ιντερπρετατιον οφ σεχτιον 274(ι) οφ τηε 1979 Χονστιτυτιον ιν

ρελατιον το σεχτιον 9Α(3) οφ τηε Χηιεφσ Λαω οφ Οψο Στατε 1975 ανδ ηοω µαψ τηε

Οψο Στατε Χηιεφσ Λαω 1975 βε βρουγητ ιντο χονφορµιτψ ωιτη σεχτιον 274(1) οφ

τηε 1979 Χονστιτυτιον.?

ΦΑΧΤΣ:

Τηε Γοϖερνµεντ οφ Οψο Στατε µαδε α δεχλαρατιον οφ τηε Χυστοµαρψ Λαω ρελατ−

ινγ το τηε σελεχτιον οφ Ολυωο οφ Ιωο. Τηε γοϖερνµεντ δεχλαρεδ τηατ τηερε ωασ ονλψ

ονε ρυλινγ ηουσε φροµ ωηιχη τηε Ολυωο ωασ το βε χηοσεν, βεινγ τηε Ογυνµακινδε

Ανδε Ρυλινγ Ηουσε. Τηισ εϖοκεδ α σπατε οφ προτεστ ανδ προτεστ πετιτιονσ πουρεδ

25

30

35

40

45

50

Α∆ΙΓΥΝ & ΟΡΣ ς. Α−Γ. ΧΨΟ ΣΤΑΤΕ & ΟΡΣ

347

ιντο τηε οφφιχε οφ τηε Γοϖερνορ οφ τηε Στατε. Το σολϖε τηισ προβλεµ, τηε Γοϖερνµεντ

απποιντεδ ∆ρ. Αγιρι ασ Σολε Χοµµισσιονερ το χαρρψ ουτ δισχρεετ ινϖεστιγατιον ιντο

τηε χηιεφτανχψ ανδ προδυχε α ρεπορτ φορ γοϖερνµεντ∋σ χονσιδερατιον. Τηισ ωασ

δονε ανδ α ρεπορτ συβµιττεδ το τηε γοϖερνµεντ. Αφτερ χονσιδερατιον οφ τηισ ρεπορτ

5





Οψο Στατε Γοϖερνµεντ χαµε ουτ ωιτη α νεω δεχλαρατιον οφ τηε χυστοµαρψ λαω ρεγυ−

λατινγ τηε σελεχτιον το τηε Ολυωο οφ Ιωο Χηιεφτανχψ, Εξηιβιτ Κ. Ιτ ωασ σιγνεδ βψ τηε

Γοϖερνορ οφ Οψο Στατε ον 28τη ϑυλψ, 1981 ανδ ρεγιστερεδ ον τηε 29τη ϑυλψ, 1981.

Τηρεε Ρυλινγ Ηουσεσ ωερε ιδεντιφιεδ ιν τηε δεχλαρατιον ασ:

(1) Αλαωυσα

10

(2) Αδαγυνοδο ανδ

(3) Γβασα

Ογυνµακινδε Ανδε ωασ δροππεδ ασ α Ρυλινγ Ηουσε ον τηε γρουνδ τηατ ιτ ισ α

βρανχη οφ Αλαωυσα Ρυλινγ Ηουσε. Τηε πλαιντιφφσ/αππελλαντσ ωηο αρε µεµβερσ οφ

τηε Ογυνµακινδε Ανδε Ρυλινγ Ηουσε χοµµενχεδ τηισ αχτιον ιν Οσηογβο Ηιγη

15

Χουρτ χλαιµινγ

ιντερ αλια

τηατ, Ογυνµακινδε Ανδε Ρυλινγ Ηουσε ισ τηε ονλψ Ρυλινγ

Ηουσε φροµ ωηιχη απποιντµεντ το τηε Ολυωο οφ Ιωο Χηιεφτανχψ ισ το βε µαδε, τηατ

τηε ινστρυµεντ οφ δεχλαρατιον ρεγιστερεδ ον 29τη ϑυλψ, 1981 ισ ωρονγ ανδ

αχχορδινγλψ ιλλεγαλ ανδ ϖοιδ ανδ αν ινϕυνχτιον ρεστραινινγ αλλ σερϖαντσ ανδ αγεντσ

οφ τηε Γοϖερνµεντ οφ Οψο Στατε φροµ αχτινγ πυρσυαντ το τηε ρεγιστερεδ δεχλαρατιον

20





οφ 29τη ϑυλψ, 1981. Πλεαδινγσ ωερε φιλεδ ανδ ισσυεσ ϕοινεδ. Πλαιντιφφσ λοστ ατ τηε Ηιγη

Χουρτ ανδ βεινγ δισσατισφιεδ φροµ τηε σαιδ δεχισιον, πλαιντιφφσ αππεαλεδ το τηε Χουρτ

οφ Αππεαλ χοντενδινγ τηατ, τηε δεχλαρατιον σουγητ βψ τηε πλαιντιφφσ τηατ τηεψ ωερε

τηε ονλψ Ρυλινγ Ηουσε φροµ ωηιχη απποιντµεντ το τηε Ολυωο οφ Ιωο Χηιεφτανχψ ισ

το βε µαδε χαν ονλψ βε οβταινεδ αδµινιστρατιϖελψ, τηατ τηεψ ωερε νοτ γιϖεν φαιρ

25





ηεαρινγ ανδ τηατ τηε δεχλαρατιον µαδε ον 28τη ϑυλψ, 1981 ωασ µαδε ιν χονφορµιτψ

ωιτη σεχτιον 9(α)(3) οφ Χηιεφ Λαω 1975. Πλαιντιφφσ αγαιν λοστ ανδ τηεψ ηαϖε φυρτηερ

αππεαλεδ το τηε Συπρεµε Χουρτ.

HELD:

1.

Τηε Στατε Ηιγη Χουρτσ ηαϖε νο ϕυρισδιχτιον το µακε δεχλαρατιονσ οφ χυστοµαρψ

30





λαω ρελατινγ το τηε σελεχτιον οφ Χηιεφσ υνδερ τηε Χηιεφσ Λαω. Τηε χουρτ χαν

ηοωεϖερ, µακε α φινδινγ ασ το ωηατ τηε χυστοµαρψ λαω ισ, ανδ αππλψ τηε λαω φορ

τηε πυρποσε οφ τηε χλαιµσ φορ δεχλαρατιονσ. Τηε Χουρτσ ωιλλ νοτ βψ τηεµσελϖεσ

εξερχισε πριµαριλψ, ϕυρισδιχτιον ωιτη ρεσπεχτ το τηοσε ποωερσ χονφερρεδ εξπρεσσλψ

βψ τηε λεγισλατυρε ον βοδιεσ οτηερ τηαν τηε χουρτσ ουτσιδε τηειρ ϕυδιχιαλ αυτηοριτψ

35

υνδερ σεχτιονσ 6 ανδ 236 οφ τηε Χονστιτυτιον.

2.

Ιτ ισ χλεαρ φροµ τηε Χηιεφ∋σ Λαω τηατ τηε χουρτ χαννοτ ασσυµε τηε φυνχτιονσ οφ τηε

Χηιεφτανχψ Χοµµιττεε ασ ρεγαρδσ τηε µακινγ οφ δεχλαρατιονσ οφ χυστοµαρψ λαω

γοϖερνινγ τηε σελεχτιον ανδ απποιντµεντ οφ τραδιτιοναλ Χηιεφσ. Τηε αππελλαντσ

ηαϖε νοτ βψ τηειρ χλαιµ ασκεδ φορ τηατ δεχλαρατιον. Ωηατ τηεψ σεεκ ισ α δεχλαρατιον

40





τηατ Ογυνµακινδε Ανδε ισ υνδερ τηε Χυστοµαρψ Λαω οφ Ιωο τηε ονλψ Ρυλινγ

Ηουσε. Ιν χαρρψινγ ουτ τηισ ϕυδιχιαλ τασκ, τηε χουρτ ωιλλ φροµ τηε εϖιδενχε αδδυχεδ

ασχερταιν ανδ φινδ ωηετηερ τηερε ισ χυστοµαρψ λαω ον τηε µαττερ, ωηατ τηε

χυστοµαρψ λαω ισ ανδ τηεν δεχιδε ωηετηερ ον τηε εϖιδενχε, Ογυνµακινδε Ανδε

ισ τηε ονλψ Ρυλινγ Ηουσε ιν Ιωο φροµ ωηιχη Ολυωο οφ Ιωο χαν βε σελεχτεδ ανδ

45





απποιντεδ. Ιτ ισ νοτ λεγαλλψ χορρεχτ το σαψ τηατ τηε Ηιγη Χουρτ χαννοτ εντερταιν

ανδ αδϕυδιχατε ον συχη α χλαιµ ιν εξερχισε οφ ιτσ υνλιµιτεδ ϕυρισδιχτιον ϖεστεδ

ιν ιτ βψ σεχτιον 236(1) οφ τηε 1979 Χονστιτυτιον.

3.

Βεφορε δεχλαρατιον χαν βε γραντεδ, τηερε µυστ βε εϖιδενχε εσταβλισηινγ τηε

χυστοµαρψ λαω ιν τηε αρεα ασ α θυεστιον οφ φαχτ. Ιφ τηερε ισ α ρεγιστερεδ δεχλαρατιον

50





οφ χυστοµαρψ λαω ρεγυλατινγ τηε απποιντµεντ, τηε εϖιδενχε ισ στραιγητφορωαρδ

ανδ ωουλδ χονσιστ ιν τηε προδυχτιον οφ τηε ρεγιστερεδ δεχλαρατιον ιν ωηιχη χασε

α σινγλε ωιτνεσσ ωιλλ συφφιχε. Ιφ τηερε ισ νο ρεγιστερεδ δεχλαρατιον, χογεντ

εϖιδενχε οφ τηε χυστοµ µυστ βε αδδυχεδ τηρουγη χρεδιβλε ωιτνεσσεσ ιν ωηιχη

χασε πρυδενχε δεµανδσ τηατ µορε τηαν ονε ωιτνεσσ βε χαλλεδ.

348

NIGERIAN SUPREME COURT CASES

[1987] 1 Ν.Σ.Χ.Χ.

4.

It

ισ νοτ νεχεσσαρψ φορ α περσον αλλεγινγ α δενιαλ οφ φαιρ ηεαρινγ το σηοω ινϕυρψ

ορ πρεϕυδιχε. Τηε ριγητ το φαιρ ηεαρινγ βεινγ α φυνδαµενταλ χονστιτυτιοναλ ριγητ

γυαραντεεδ βψ τηε Χονστιτυτιον, τηε βρεαχη οφ ιτ ιν ανψ τριαλ ορ ινϖεστιγατιον ορ

ινθυιρψ νυλλιφιεσ τηε τριαλ ινϖεστιγατιον ορ ινθυιρψ ανδ ανψ αχτιον τακεν ον τηεµ ισ

αλσο α νυλλιτψ.

5

5.

Ωηερε περσον∋σ λεγαλ ριγητ ορ ριγητσ ανδ/ορ οβλιγατιονσ αρε χαλλεδ ιν θυεστιον

ηε σηουλδ βε αχχορδεδ φυλλ οππορτυνιτψ οφ βεινγ ηεαρδ βεφορε ανψ αδϖερσε

δεχισιον ισ τακεν ιν ρελατιον το τηοσε ριγητσ ορ οβλιγατιονσ. Ιτ ισ αν ινδισπενσαβλε

ρεθυιρεµεντ οφ ϕυστιχε τηατ τηε παρτψ ωηο ηαδ το δεχιδε σηαλλ ηεαρ βοτη σιδεσ,

γιϖινγ βοτη σιδεσ τηε σαµε οππορτυνιτψ ανδ αχχορδινγ εαχη σιδε τηε σαµε

1(

µετηοδ οφ πρεσεντινγ ηισ χασε. Το ρεχειϖε οραλ εϖιδενχε φροµ ονε παρτψ ανδ

δενψ τηε οτηερ οφ τηε σαµε ισ α βρεαχη οφ τηε ρυλεσ οφ φαιρ ηεαρινγ.

6.

Ωηερε ωριττεν στατεµεντσ αρε χαλλεδ φροµ ονε σιδε ωηιλε τηε οτηερ σιδε ισ δενιεδ

σαµε ισ ωρονγ. Βψ τηε 1979 ∆εχλαρατιον, Εξηιβιτ ∆, τηε Ογυνµακινδε Ανδε

Ρυλινγ Ηουσε οφ τηε πλαιντιφφσ/αππελλαντσ ωασ τηε ονλψ ρεχογνισεδ Ρυλινγ Ηουσε

15

φροµ ωηιχη σελεχτιον ηαδ το βε µαδε το τηε Ολυωο οφ Ιωο Χηιεφτανχψ. Τηε

πλαιντιφφσ/αππελλαντσ ασ ιτ ωερε ηαδ α ϖεστεδ ριγητ το τηε σελεχτιον χονφερρεδ ον

τηεµ βψ Εξηιβιτ ∆. Βψ τηε 1981 ∆εχλαρατιον, Εξηιβιτ Κ, τηε πλαιντιφφσ∋ Ρυλινγ Ηουσε

οφ Ογυνµακινδε Ανδε ωασ οβλιτερατεδ φροµ τηε νυµβερ οφ Ρυλινγ Ηουσεσ. Τηεψ

λοστ αλλ τηε ριγητσ ανδ πριϖιλεγεσ χονφερρεδ ον τηεµ βψ τηε 1979 ∆εχλαρατιον

20

(Εξηιβιτ ∆). Τηεψ ωερε νοτ γιϖεν αλλ οππορτυνιτψ το πρεσεντ τηειρ χασε. ∆ρ. Αγιρι∋σ

Ινθυιρψ διδ νοτ χοϖερ τηε Ογυνµακινδε Ρυλινγ Ηουσε. Εϖεν ωηερε ιτ αππεαρεδ

τηατ ∆ρ. Αγιρι∋σ Ινθυιρψ διδ ϕυστιχε το τηε πλαιντιφφσ, ιτ ηαδ βεεν σεριουσλψ

χοµπροµισεδ βψ τηε µετηοδ αδοπτεδ.

7.

Τηε χουρτσ αλωαψσ λεαν αγαινστ α χονστρυχτιον ωηιχη ωιλλ ειτηερ προδυχε αν

25

αβσυρδιτψ ορ προδυχε αν αϖοιδαβλε ινϖαλιδιτψ. Τηε λατιν µαξιµ

υτρεσ µαγισ ϖαλεατ

θυαµ πεϖεατ −

τηατ ιτ ισ βεττερ ιν τηισ χασε το ηαϖε εφφεχτ τηαν το δεχλαρε ιτ ϖοιδ.

Τηε Συπρεµε Χουρτ ηασ αν οβλιγατιον το χονστρυε αν εξιστινγ λαω ιν συχη α ωαψ

ασ το µακε ιτ ηαϖε εφφεχτ ανδ ιφ νεεδ βε, το αππλψ συχη µοδιφιχατιον νεχεσσαρψ

το µακε τηατ λαω εφφεχτιϖε. Βψ σεχτιον 5(2) τηε εξεχυτιϖε ποωερσ οφ α Στατε αρε

30

ϖεστεδ ιν τηε Γοϖερνορ ανδ τηε µαιντενανχε οφ λαω ανδ ορδερ ισ συρελψ τηε µοστ

ιµπορταντ εξεχυτιϖε ρεσπονσιβιλιτψ οφ τηε Γοϖερνορ. Τηε µακινγ οφ α Χηιεφτανχψ

∆εχλαρατιον χοµεσ υνδερ τηε γενεραλ χονχεπτ οφ τηε εξεχυτιϖε ρεσπονσιβιλιτψ οφ

τηε Γοϖερνορ οφ Οψο Στατε. Α λιβεραλ χονστρυχτιον οφ τηε Χηιεφσ Λαω Νο.16 οφ

1975 ισ νεχεσσαρψ ωιτη α ϖιεω το χαρρψινγ ουτ βοτη τηε ιντεντιον οφ τηατ λαω ανδ

35

τηε ιντεντιον οφ σεχτιον 274(1) οφ τηε 1979 Χονστιτυτιον. Ωορδσ ηαϖε το βε µαδε

συβσερϖιεντ το τηατ ιντεντιον ανδ νοτ χοντραρψ το ιτ.

8.

Το αϖοιδ α ϖαχυµ τηε χουρτ ωιλλ ηαϖε το ιντερπρετε σεχτιον 9Α(3) οφ τηε Χηιεφσ

Λαω οφ Οψο Στατε 1975 ∀ωιτη συχη µοδιφιχατιον ασ µαψ βε νεχεσσαρψ το βρινγ

ιτ ιντο χονφορµιτψ ωιτη τηε 1979 Χονστιτυτιον∀. Τηε ωορδ ∀Γοϖερνορ−ιν−Χουνχιλ∀

40

ορ ∀Εξεχυτιϖε Χουνχιλ∀ ωηερεϖερ τηεψ οχχυρ ιν τηε 1975 Χηιεφσ Λαω ωιλλ βε

µοδιφιεδ το ρεαδ Γοϖερνορ. Εξηιβιτ Κ, 1981 ∆εχλαρατιον ωιλλ βε σαϖεδ ανδ ∀ιτ

σηαλλ∀ τηεν ιν τηε ωορδσ οφ σεχτιον 274(1) οφ τηε 1979 Χονστιτυτιον ∀ηαϖε εφφεχτ∀.

Τηυσ Εξηιβιτ Κ, τηε 1981 ∆εχλαρατιον, ισ νοτ ϖοιδ τηε 1981 ∆εχλαρατιον οφ τηε

Χυστοµαρψ Λαω ρεγυλατινγ τηε σελεχτιον οφ Ολυωο οφ Ιωο Χηιεφτανχψ ισ ϖαλιδ.

45

9.

Τηε εϖιδενχε οφ α ωιτνεσσ ασ το τηε εξιστενχε οφ α χυστοµ ρεθυιρεσ

χορροβορατιον. Ιφ ηοωεϖερ, τηερε ισ α ρεγιστερεδ δεχλαρατιον οφ χυστοµαρψ λαω

ρεγυλατινγ τηε µαττερ, τηε εϖιδενχε ισ στραιγητ φορωαρδ, χονσιστινγ ιν τηε

προδυχτιον οφ τηε ρεγιστερεδ δεχλαρατιον ιν ωηιχη χασε, ονλψ ονε ωιτνεσσ ισ

συφφιχιεντ.

50

10.Ιφ τηε πρινχιπλεσ οφ νατυραλ ϕυστιχε αρε ϖιολατεδ ιν ρεσπεχτ οφ ανψ δεχισιον, ιτ ισ

ιµµατεριαλ ωηετηερ τηε σαµε δεχισιον ωουλδ ηαϖε βεεν αρριϖεδ ατ ιν τηε αβσενχε

οφ τηε δεπαρτυρε φροµ τηε εσσεντιαλ πρινχιπλεσ οφ ϕυστιχε.