KIMDEY & ORS. V. MILITARY GOV. OF GONGOLA STATE & ORS.

• Pages: 827-852

ΚΙΜ∆ΕΨ & ΟΡΣ. ς. ΜΙΛΙΤΑΡΨ ΓΟς. ΟΦ ΓΟΝΓΟΛΑ ΣΤΑΤΕ & ΟΡΣ. 627

ΚΙΜ∆ΕΨ & ΟΡΣ. ς. ΜΙΛΙΤΑΡΨ ΓΟς. ΟΦ

ΓΟΝΓΟΛΑ ΣΤΑΤΕ & ΟΡΣ.

1.

ΑΥΓΥΣΤΥΣ ΩΥΨΟΠΟΝ∆Ι ΚΙΜ∆ΕΨ

2.

ΑΨΥΒΑ ΓΕΡΕΜΑ ΚΑΛΥ

(Φορ τηεµσελϖεσ ανδ ον βεηαλφ

οφ Βονσιβε ρυλινγ Χλαν)

3.

ΚΙΛΙΨΟΒΑΣ ΜΑΛΩΑ



ΑΠΠΕΛΛΑΝΤΣ

4.

ΙΤΕΛΜΑ ΓΩΑΤΥΡΑΥ

(Φορ τηεµσελϖεσ ανδ ον βεηαλφ

οφ Βονκυµβεβε ρυλινγ Χλαν)

5.

ϑΟΝΑΤΗΑΝ ΚΩΑΜΑΛΙΚΟ

6.

ΒΙΛΑΜΑ ΚΙΜ∆Ε ΒΑΝϑΙΡΑΜ

7.

ΜΑΝϑΑ ΨΑΗΑΨΑ ΒΑΝϑΙΡΑΜ

8.

ΑΛΚΑΛΙ ΤΙΛΑΤΥ ΒΑΝϑΙΡΑΜ

(Φορ τηεµσελϖεσ ανδ ον βεηαλφ οφ

Λυνχυδα Τραδιτιοναλ Χηιεφ Μακερσ

Χλαν οφ Βανκυµβαραβα ανδ

Βονϕυραβα)

9.

ΑΛΗΑϑΙ ΥΜΑΡΥ ΣΗΕϑΙ

10.

ΑΛΗΑϑΙ ΣΥΛΕΙΜΑΝ ϑΑΥΝΟ

11.

ΜΡ. ΩΙΛΦΡΕ∆ ΚΙΜ∆Ε

12.

ΙΝΣΠΕΧΤΟΡ ΜΑΧ∆ΑΝ ΑΛΚΑΛΙ

ς

1.

ΜΙΛΙΤΑΡΨ ΓΟς. ΟΦ ΓΟΝΓΟΛΑ ΣΤΑΤΕ

2.

ΤΗΕ Α−Γ. ΟΦ ΓΟΝΓΟΛΑ ΣΤΑΤΕ

3.

ΤΗΕ ΓΟΝΓΟΛΑ ΧΟΥΝΧΙΛ ΟΦ ΕΜΙΡΣ & ΧΗΙΕΦΣ

4.

ΤΗΕ ΝΥΜΑΝ ΤΡΑ∆ΙΤΙΟΝΑΛ ΧΟΥΝΧΙΛ

5.

ΤΗΕ ΛΥΝΓΥ∆Υ ΤΡΑ∆ΙΤΙΟΝΑΛ ΧΟΥΝΧΙΛ

6.

ΤΗΕ ΒΙΛΑΜΑ ΟΦ ΓΥΨΥΚ



ΡΕΣΠΟΝ∆ΕΝΤΣ

(Λυνγυδα Τραδιτιοναλ Χηιεφσ Μακερσ

ΜαΙλαµ Φανιλα Τηυκαµαυ)

7.

ΜΑΛΛΑΜ ΒΟΤΙ ΓΥΨΥΚ

8.

ΑΛΗΑϑΙ ϑΙΒΙΡ ΓΙΡΕΜΑ

ΣΥΠΡΕΜΕ ΧΟΥΡΤ ΟΦ ΝΙΓΕΡΙΑ

ΣΥΙΤ ΝΟ. ΣΧ 110/1987

ΟΒΑΣΕΚΙ,

ϑ.Σ.Χ.

ΥΩΑΙΣ,

ϑ.Σ.Χ.

ΚΑΡΙΒΙ−ΩΗΨΤΕ,

ϑ.Σ.Χ.

ΝΝΑΕΜΕΚΑ−ΑΓΥ, ϑ.Σ.Χ.

ΩΑΛΤ,

ϑ.Σ.Χ.

13τη Μαψ, 1988

50

Chieftaincy Law - Appointment of Chiefs selection under Customary Law

Whether applicable.

5

10

15

20

25

30

35

40

45

Native Law and Custom - Mode of proof - When native law may be superseded

by statute.

828

ΝΙΓΕΡΙΑΝ ΣΥΠΡΕΜΕ ΧΟΥΡΤ ΧΑΣΕΣ

[1988] 1 Ν.Σ.Χ.Χ.

Evidence- Admission against interest - Effect.

ΙΣΣΥΕΣ:

1.

Ωηεν

µαψ αν αππελλατε χουρτ ιντερφερε ωιτη τηε χονχυρρεντ φινδινγσ οφ λοωερ

χουρτσ ανδ ωηεν µαψ ιτ ρεϖερσε συχη φινδινγσ?

5

2.

Ωηετηερ τηε φαχτ τηατ α χυστοµ µαψ βε βρεαχηεδ χαν γρουνδ α φινδινγ τηατ ιτ

δοεσ νοτ εξιστ.

3.

Ηοω χαν α ρυλε οφ χυστοµ βε προϖεδ?

4.

Ωηατ ισ τηε νατυρε οφ Χυστοµαρψ Λαω ωηιχη α χουρτ ωιλλ ενφορχε?

5.

Ωηατ ισ τηε εφφεχτ οφ εϖιδενχε αγαινστ ιντερεστ?



10

6.

Ωηετηερ αν εξιστινγ ρυλε οφ Νατιϖε Λαω ανδ Χυστοµ χαν βε αλτερεδ βψ λεγισλατιον.

7.

Ωηεν µαψ Νατιϖε Λαω ανδ Χυστοµ βε δισρεγαρδεδ ιν τηε απποιντµεντ οφ α χηιεφ

υνδερ σ.4 οφ τηε Χηιεφσ (Απποιντµεντ ανδ ∆εποσιτιον) Λαω Χαπ.20 Λαωσ οφ

Νορτηερν Νιγερια αππλιχαβλε ιν Γονγολα Στατε.

ΦΑΧΤΣ:

15

Τηε αππελλαντσ ασ πλαιντιφφσ ιν τηε Ηιγη Χουρτ οφ Γονγολα Στατε (Βυβα Αδο, Χ.ϑ.)

σουγητ α δεχλαρατιον τηατ τηε απποιντµεντ οφ τηε 8τη δεφενδαντ ασ τηε Χηιεφ οφ Λον−

γυδα ωασ νυλλ ανδ ϖοιδ ανδ τηατ ιτ ωασ µαδε ιν βρεαχη οφ Λονγυδα Νατιϖε Λαω ανδ

Χυστοµ, ανδ προχεδυρε οφ απποιντµεντ ανδ σελεχτιον οφ τηε Χηιεφ οφ Λονγυδα.

Ατ τηε τριαλ Χουρτ, εϖιδενχε ωασ λεδ το σηοω τηατ τηε Χηιεφταινχψ ροτατεδ βετωεεν

20

τηε τωο φαµιλιεσ οφ τηε ρυλινγ ηουσε οφ Γυψυκ ανδ τηατ α χηιεφ ισ νορµαλλψ σελεχτεδ

βψ α πανελ οφ 59 Χηιεφ Μακερσ ασ αγαινστ τηατ οφ 3 Χηιεφ Μακερσ χλαιµεδ βψ τηε

δεφενδαντσ.

Τηερε ωασ ενουγη εϖιδενχε φροµ ωηιχη α φινδινγ ιν τηειρ φαϖουρ χουλδ ηαϖε

βεεν µαδε ασ ρεγαρδσ τηε αβοϖε βυτ τηε τριαλ ϑυδγε φουνδ φορ τηε δεφενδαντσ/ρε−

25

σπονδεντσ. Ρελιανχε ωασ πλαχεδ ον α δοχυµεντ σιγνεδ βψ τηε σεχρεταρψ οφ τηε

Νυµαν Νατιϖε Αυτηοριτψ ωηιχη φαϖουρεδ τηε ρεσπονδεντσ χλαιµσ.

Τηε Χουρτ οφ Αππεαλ ηελδ τηατ τηερε ωερε νο γρουνδσ υπον ωηιχη τηε φινδινγσ

οφ τηε τριαλ χουρτ χουλδ βε ιντερφερεδ ωιτη βεχαυσε τηε τωο ισσυεσ χανϖασσεδ βε−

φορε τηεµ ωερε µαττερσ ωηιχη δεαλτ ωιτη τηε λεαρνεδ Χηιεφ ϑυδγεσ∋σ φινδινγσ οφ φαχτ

30

ωηιχη τηεψ χονσιδερεδ δεπενδεδ ον τηε χρεδιβιλιτψ οφ τηε ωιτνεσσεσ βεφορε τηε

λεαρνεδ Χηιεφ ϑυδγε.

Τηε αππελλαντσ αππεαλεδ το τηε Συπρεµε Χουρτ.

ΗΕΛ∆:

1.

Τηατ τηερε ισ α ωελλ−σεττλεδ πρεσυµπτιον οφ τηε χορρεχτνεσσ οφ τηε φινδινγσ οφ



35

φαχτ οφ χουρτσ βελοω, ανδ τηε πρεσυµπτιον µυστ βε δισπλαχεδ το ρεϖερσε τηε

φινδινγσ οφ φαχτ. Ιτ ισ ωελλ σεττλεδ τηατ τηε Συπρεµε Χουρτ ωιλλ νοτ ιντερφερε ωηερε

τηερε ηαϖε βεεν χονχυρρεντ φινδινγσ οφ φαχτ βψ τηε χουρτσ βελοω υνλεσσ συχη

φινδινγσ αρε σηοων το βε περϖερσε ορ νοτ τηε ρεσυλτ οφ α προπερ εξερχισε οφ

δισχρετιον. Τηε δυτψ το µακε πριµαρψ φινδινγσ οφ φαχτ βψ τηε εϖαλυατιον οφ

40

εϖιδενχε βεφορε ηιµ βψ τηε αδδιτιοναλ αδϖανταγε οφ ωατχηινγ τηε δεµεανουρ

οφ ωιτνεσσεσ ισ εσσεντιαλλψ πρεσερϖεδ φορ τηε τριαλ χουρτ. Ηοωεϖερ, ωηερε τηε

ισσυε ρελατεσ το τηε προπερ ινφερενχε το βε δραων φροµ τηε φαχτσ προϖεδ, τηε

Χουρτ οφ Αππεαλ ινχλυδινγ τηε Συπρεµε Χουρτ ισ ιν ασ α γοοδ ποσιτιον ασ τηε

Χουρτ οφ τριαλ ανδ ωιλλ δραω τηε προπερ ινφερενχε νατυραλλψ φολλοωινγ φροµ φαχτσ

45

προϖεδ. Τηε Χουρτ οφ Αππεαλ ωιλλ ρεϖερσε τηε φινδινγσ οφ φαχτ ιφ ιν ιτσ οπινιον ιτ

ισ νοτ συππορτεδ βψ εϖιδενχε, βυτ νοτ µερελψ βεχαυσε ιτ ωουλδ ηαϖε φουνδ

διφφερεντλψ.

2.

Τηατ τηε φαχτ τηατ α χυστοµ µαψ βε βρεαχηεδ ισ νοτ εϖιδενχε τηατ ιτ δοεσ νοτ

εξιστ. Τηε εϖιδενχε οφ τηε ωιτνεσσεσ ισ νοτ τηατ νο συχη χυστοµ εξιστσ ωιτη

50

ρεσπεχτ το τηε Λυγυνδα Χηιεφταινχψ, ιτ ισ τηατ ιτ ειτηερ ισ νοτ οβλιγατορψ ορ τηατ ιτ

ηασ βεεν αβολισηεδ.